(Đinh Lư Giang, In trong " Những vấn đề ngữ văn " (Tuyển tập 40 năm nghiên cứu khoa học của Khoa VH&NN))
1. Dẫn nhập
Nghiên cứu trạng thái song ngữ (bilinguality) và quá trình hình thành trạng thái song ngữ cá nhân phục vụ cho nhiều mục đích, trong đó có việc củng cố và phát triển các lý thuyết thụ đắc ngôn ngữ cũng như giảng dạy ngoại ngữ. Các lý thuyết của Chomsky N. về ngữ pháp phổ quát, Vygotky L. về lý thuyết văn hóa xã hội (sociocultural theory); của Krashen S. vềgiả thiết đầu vào (input hypothesis), mô hình theo dõi (monitor model); của Long M. vềgiả thuyết tương tác (interaction hypothesis), của Swain M. vềgiả thuyết đầu ra(output hypothesis); của Schmidt R. vềgiả thuyết lưu ý (noticing hypothesis); của Ullman M.T. vềmô hình khai báo/thủ tục (declarative/procedural model)… đều là các lý thuyết thụ đắc ngôn ngữ ít nhiều đặt cơ sở nghiên cứu trên bản chất của trạng thái song ngữ - như là một quá trình – của người song ngữ. Trong số các lý thuyết kể trên, lý thuyết Tảng băng (Ice Berg Theory)[1] do Cummins J. khởi xướng và được phát triển trong các thập kỷ 80 và 90 của thế kỷ trước có những đóng góp đáng chú ý đối với vấn đề đang nghiên cứu. Trên cơ sở trình bày và đánh giá lý thuyết này, bài viết đặt vấn đề phát triển nó và lưu ý về việc áp dụng nó vào giảng dạy ngoại ngữ trên cứ liệu tiếng Việt cho người nước ngoài.
[1]Hai tên gọi Lý thuyết tảng băng và Lý thuyết tảng băng đôi nhằm chỉ hai mức phát triển khác nhau của công trình nghiên cứu của các tác giả.Lý thuyết tảng băng đôi là những luận điểm được xây dựng nhằm mô tả các cơ chế bề mặt và tầng sâu của trạng thái song ngữ của người học.
Xin xem toàn văn ở tập tin đính kèm./.