1. TỔNG QUAN

Để nghiên cứu về con người và sự nghiệp thơ văn của Cao Bá Quát, việc sưu tầm và xử lý văn bản tác phẩm của ông phải là công việc đầu tiên.

Tác phẩm Cao Bá Quát được lưu truyền đến nay chỉ bằng con đường chép tay. Điều này dễ dẫn đến, mà thực tế cho thấy, sự nhầm lẫn tác phẩm của Cao Bá Quát với tác phẩm của tác gia khác, và ngược lại. Việc xác định tác phẩm nào đích thực của Cao Bá Quát do vậy là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, đây là việc vô cùng khó khăn vì hiện trạng lưu truyền thơ văn Cao Bá Quát. Thêm vào đó, việc xác định một tác phẩm văn học theo phong cách học cũng không là điều dễ dàng, nhất là đối với các tác gia văn học trung đại. Chúng tôi trong công việc này cũng chỉ dám xem là công việc có tính bước đầu.

Tác phẩm Cao Bá Quát bao gồm nhiều thể loại, cả bằng chữ Hán và chữ Nôm. Việc sưu tầm và xử lý văn bản tác phẩm Cao Bá Quát của những người đi trước đã đạt được những thành quả nhất định. Trên cơ sở kiểm tra, rà soát lại kết quả nghiên cứu của những người đi trước, chúng tôi tiếp tục sưu tầm xử lý đối với những gì mới thu thập được.

Để tiện khảo sát, thống kê, chúng tôi xét văn bản tác phẩm Cao Bá Quát theo hai mảng: mảng sáng tác bằng chữ Nôm và mảng sáng tác bằng chữ Hán. Trong đó, về mảng sáng tác của Cao Bá Quát bằng chữ Nôm, chúng tôi chủ yếu kế thừa kết quả nghiên cứu của những người đi trước, có chú ý đến việc so sánh, thẩm định văn bản và thống kê - điều mà các nhà làm công tác văn bản thơ Nôm Cao Bá Quát đến nay vẫn chưa chú ý đúng mức. Còn lại, chúng tôi tập trung vào mảng sáng tác bằng chữ Hán, đặc biệt là thơ chữ Hán của ông.

(Xin xem toàn văn ở đây)