Châu Minh Hùng (*) 1. Một ngàn năm là hơn mười đời người, có thừa thời gian cho sự diệt vong hoặc những  biến đổi sinh học, nhưng hơn cả ngàn năm Bắc thuộc, người Việt vẫn không bị Hán hóa trong chừng mực bảo tồn bộ gene dân tộc tính của mình. Trung tâm hoạt động văn hóa của một dân tộc là ngôn ngữ, dù bị kiểm soát bởi gươm giáo và hàng rào quyền lực của các đế chế Trung Hoa (1), người Việt vẫn duy trì tiếng nói của mình, thậm chí còn Việt hóa thứ diễn…

Chau Minh Hung, MA (Quy Nhon University)   ABSTRACT Chinese poetics paralleled with Vietnamese poetry history and played an orthodox role in Vietnamese literature until the begining years of 20th century. However, this influence did not destroy the Vietnamese poetics, but always was generative by the inner movement of  the national poetry. The structure and prosody of Chinese poetics has been Vietnamized in two ways: 1)  by  changing the line of verse, like seven word mixed with six word. 2)  by hybridizing syntagms, like Ca trù artists.

  Có lẽ người đầu tiên gieo rắc tư tưởng phục cổ cho bài thơ Tống biệt hành là Hoài Thanh – Hoài Chân. Khi tuyển bài thơ vào tập Thi nhân Việt Nam, nhà tuyển tập – phê bình chỉ viết vẻn vẹn mấy dòng sơ lược nhưng sau đó trở thành uy lực trong tiếp nhận và phê bình văn học: “Thơ thất ngôn của ta bây giờ thực có khác thơ thất ngôn cổ phong. Nhưng trong bài thơ dưới đây lại thấy sống lại không khí riêng của nhiều bài thơ cổ. Điệu thơ gấp. Lời…

Lối viết chỉ là Tự do trong một khoảnh khắc. Nhưng đó là một trong những khoảnh khắc có ý nghĩa nhất của Lịch sử, bởi Lịch sử luôn luôn và trước hết là một lựa chọn và những giới hạn của lựa chọn ấy.                                                                                     (R. Barthes, Độ không của lối viết)

Văn phong, cách dẫn chuyện của Cervantes cho đến nay đã có nhiều lỗi thời: dài dòng, mâu thuẫn và lặp không cần thiết, nhưng hạt nhân tư tưởng, giá trị thẩm mỹ của tác phẩm vẫn toả sáng và âm vang qua mọi thời đại. Nhất là những bài học về sáng tạo, tiếp nhận và phê bình văn học vẫn còn có ý nghĩa thời sự đối với chúng ta.

  Hiện tượng đa thanh (polyphonie) là một phát hiện mới của thi pháp học và ngôn ngữ học hiện đại. Những phát ngôn phức hợp nhiều lời, nhiều giọng của nhiều chủ thể khác nhau là điều không có gì mới trong ngôn ngữ đời sống. Sự sống luôn là cuộc đối thoại vô tận với sự tác động, hoặc ảnh hưởng hoặc phủ định lẫn nhau giữa các quan niệm, tư tưởng.