HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ "KAWABATA YASUNARI: TỪ NHẬT BẢN ĐẾN VIỆT NAM"

Kawabata Yasunari nhìn từ Kenzaburo Oe

Tác giả: Phạm Xuân Nguyên

NNC, Viện Văn học – Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam

Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

TÓM TẮT

Bài viết đặt cạnh nhau hai nhà văn Nhật Bản được giải Nobel văn chương cách nhau một phần tư thế kỷ để thấy sự khác biệt của mỗi người cũng như sự phát triển của văn học Nhật Bản.

Kawabata Yasunary (1899-1972) là nhà văn Nhật Bản đầu tiên được giải Nobel văn chương năm 1968. Bài diễn từ ông đọc bằng tiếng Nhật khi nhận giải mang tên “Nhật Bản, cái đẹp, và bản thân tôi”. Oe Kenzaburo (1935) là nhà văn Nhật Bản thứ hai được giải Nobel năm 1994. Bài diễn từ ông đọc bằng tiếng Anh khi nhận giải mang tên “Nhật Bản, sự nhập nhằng, và bản thân tôi”. Bằng cách lấy lại tên gọi bài diễn từ của Kawabata Yasunary nhưng thay một từ quan trọng, Oe Kenzaburo đã có ý đối thoại với người đồng hương nhận giải trước mình khi nói với thế giới về bản sắc của nước Nhật hiện đại.

Cả hai nhà văn đều dùng diễn từ Nobel của mình để nói về Nhật Bản và văn hoá của nước mình hơn là nói về tác phẩm của chính họ. Họ nói về sự lưỡng phân, tức sự xung đột về bản sắc trong văn hóa Nhật Bản kể từ khi hiện đại hóa. Xung đột giữa truyền thống văn hóa được trân trọng và những lý tưởng mới được đồng hóa của phương Tây. Kawabata Yasunary trong quá trình tái thiết nhanh chóng và hiện đại của những năm 1960, đã tự tách mình ra khỏi những thay đổi có nhịp độ nhanh chóng đang diễn ra trong xã hội Nhật Bản bằng cách tuân thủ một hệ tư tưởng theo định hướng truyền thống hơn. Còn Oe Kenzaburo với chủ nghĩa nhân văn mang tính toàn cầu trong tâm trí của mình thì cố gắng kết hợp bản sắc Nhật Bản vô định hình với bản sắc toàn cầu hơn, có liên quan đến tất cả mọi người

Từ khóa: Kawabata Yasunary, Oe Kenzaburo, giải Nobel, cái đẹp, mỹ học