Nhà thơ Thạch Quỳ - tác giả của bài thơ nổi tiếng 'Với con' và bài thơ 'Quạt cho bà ngủ' được đưa vào sách giáo khoa tiểu học - vừa qua đời sáng nay 10-12, hưởng thọ 81 tuổi.
Nhà thơ Thạch Quỳ - Ảnh: website của Hội Nhà văn Việt Nam
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều và nhiều nhà văn, nhà thơ cùng quê Nghệ An đã chia sẻ tin buồn về sự ra đi của nhà thơ Thạch Quỳ.
Nói về đồng nghiệp vừa qua đời, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều nhận định Thạch Quỳ "là người tôn trọng thơ ca một cách đúng nghĩa nhất và là nhà thơ đúng nghĩa nhất, bởi ông hiểu bản chất thơ ca, bởi ông coi thơ ca là cuộc sống, chứ không phải là một danh hiệu, bởi những sáng tác thơ ca đầy phong cách của ông".
Nhà thơ Thạch Quỳ sinh ngày 8-8-1941, tên thật là Vương Đình Huấn, trú tại TP Vinh (Nghệ An).
Ông quê gốc làng Đông Bích, xã Trung Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Trước khi làm thơ, ông là giáo viên dạy toán tại các trường phổ thông cấp 3, trường sư phạm tỉnh Nghệ An.
Sau khi học Trường viết văn Nguyễn Du, ông là cán bộ biên tập tạp chí Sông Lam. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, hội viên Hội Văn học nghệ thuật Nghệ An.
Năm 1988, ông từng được Hội Nhà văn Việt Nam bầu chọn là 1 trong 10 nhà văn tiêu biểu được cử sang Liên Xô học tập theo lời mời của Hội Nhà văn Liên Xô.
Đến nay, nhà thơ Thạch Quỳ đã cho ra mắt 9 tập thơ: Sao và đất (in chung năm 1967); Tảng đá nhành cây (năm 1973); Nguồn gốc cơn mưa (thơ thiếu nhi, năm 1978); Con chim Tà Vặt (năm 1985); Cuối cùng vẫn một mình em (năm 1996); Đêm Giáng sinh (năm 2004); Tuyển thơ Thạch Quỳ (năm 2009); Bức tượng (năm 2010) và Tuyển tập thơ Thạch Quỳ (năm 2018).
Ông là tác giả bài thơ Với con nổi tiếng, được nhiều người yêu thích. Bài thơ được xuất bản lần đầu tiên trên báo Văn Nghệ của Hội Nhà văn Việt Nam, số đầu tháng 6-1979, báo Nhân Dân in lại cuối năm 1980.
Một bài thơ nổi tiếng khác của ông, bài Quạt cho bà ngủ, rất thân thuộc với nhiều thế hệ người Việt bởi nó được in trong sách giáo khoa tiểu học trong nhiều năm, được nhạc sĩ Minh Trang phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
Hai bài thơ nổi tiếng nhất của nhà thơ Thạch Quỳ:
Với con
"Con ơi con thức dậy giữa ngày thường
Nghe chim hót đừng nghe mê mải quá
Qua đường đất đến con đường sỏi đá
Cha e con đến lớp muộn giờ.
Con ơi con nàng Bạch Tuyết trong mơ
Không thể nào yêu con thay mẹ được
Và vì thế, nếu khuy áo con bị đứt
Thì nói lên để mẹ khâu cho.
Và con ơi trên ấy ngân hà
Có thể rồi con sẽ lên đến được
Nhưng đêm nay thì con cần phải học
Bốn phép tính cộng trừ hay đọc một trang thơ.
Con ơi con, nếu thầy giáo dạy con
Có ánh sáng bảy màu trong ánh sáng
Thì con hỡi hãy khêu cho rạng
Ngọn bấc đèn con hãy vặn lên to.
Con ơi con, trái đất thì tròn
Mặt trăng sáng cũng tròn như đĩa mật
Tất cả đấy đều là sự thật
Nhưng cái bánh đa tròn, điều đó thật hơn!
Mẹ hát lời cây lúa để ru con
Cha cày đất để làm nên hạt gạo
Chú bộ đội ngồi trên mâm pháo
Bác công nhân quai búa, quạt lò.
Vì thế nên, lời cha dặn dò
Cũng chưa hẳn đã là điều đúng nhất
Cha mong con lớn lên chân thật
Yêu mọi người như cha đã yêu con".
Quạt cho bà ngủ
Ơi chích chòe ơi
Chim đừng hót nữa
Bà em ốm rồi
Lặng cho bà ngủ
Bàn tay bé nhỏ
Vẫy quạt thật đều
Ngấn nắng thiu thiu
Đậu trên tường trắng
Căn nhà đã vắng
Cốc chén lặng im
Đôi mắt lim dim
Ngủ ngon bà nhé
Hoa xoan, hoa khế
Chín lặng trong vườn
Ba mơ tay cháu
Quạt đầy hương thơm
