Căn phòng tại Đại học KHXH&NV TPHCM - nơi diễn ra cuộc tọa đàm Văn học trẻ TP.HCM - một cái nhìn... vào sáng 12-11 đã phải kê thêm ghế bởi số lượng người đến dự đông nghẹt.
Nhà văn Anh Khang đang trình bày những đóng góp tích cực của những người viết trẻ - Ảnh: L.Điền
Và cũng đã khá lâu rồi, ban nhà văn trẻ Hội Nhà văn TP.HCM mới thực hiện một tọa đàm có tính cầu nối để những người viết trẻ cùng trao đổi với nhau và với giới phê bình, cả những chuyên gia là các giáo sư, nhà nghiên cứu văn học.
Có mặt tại tọa đàm, nhà văn Anh Khang và nhà thơ Phong Việt - hai tác giả trẻ có sách bán chạy nhất trong thời gian qua - mang đến những chia sẻ “người thật việc thật”.
Không khí sôi nổi hẳn khi bài đề dẫn của nhà văn Phan Hoàng đề cập đến sự tồn tại song trùng của văn học trẻ hiện nay:
“Chúng ta dễ dàng thấy hai dòng chảy song song tồn tại bên nhau. Thứ nhất là tác phẩm của những cây bút đề cao tính nghệ thuật, cố gắng tìm tòi cách thể hiện mới, đi sâu phản ánh hiện thực bộn bề của đời sống và nội tâm con người hiện đại, nhưng số lượng sách ấn bản thường rất ít, chưa được bạn đọc đón nhận rộng rãi.
Thứ hai là tác phẩm của những cây bút chạy theo thị hiếu độc giả, đề tài chủ yếu là “ngôn tình” mang tính giải trí “mì ăn liền” dành cho tuổi mới lớn, được thị trường tiếp nhận nồng nhiệt nhưng không được giới phê bình đánh giá cao...”.
Tuy nhiên, nhà văn Anh Khang đã lập tức phản biện ý kiến trên. Theo Anh Khang, chính đội ngũ những người viết thường được xem là các “tác phẩm thị trường” đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực trong đời sống: kích thích một loạt cây bút trẻ yêu thích việc viết và viết ra tác phẩm, được công chúng đón nhận, như Gào, Jun Phạm, Hamlet Trương...
Những người trẻ có sách ngày càng nhiều. Những người trẻ thúc đẩy người đồng trang lứa mình viết nhiều hơn, ra mắt sách nhiều hơn, thúc đẩy người ta đọc sách nhiều hơn, đó là một tín hiệu tích cực, lạc quan, và rõ ràng công chúng có quan tâm đến việc đọc các tác phẩm của tác giả trong nước hơn thời điểm trước đây năm năm.
“Nhiều nhà văn trẻ lớn lên từ dòng văn học mạng, đó là cách mà các tác phẩm của họ đến với mọi người. Nó có “hơi fast food”, nên cách nhìn nhận của đàn anh đàn chú hơi khắt khe với tụi Khang...” - Anh Khang phân trần. Tuy vậy, Anh Khang vẫn nhìn nhận là “nhà phê bình có quyền có phán xét công minh nhất là thời gian, hãy để thời gian chọn lấy tác phẩm nào còn ở lại...”.
Cách nói chuyện cuốn hút của Anh Khang đã khiến cô thạc sĩ Phương Thúy thừa nhận: “Tôi đã thay đổi cách suy nghĩ của mình, ngày nay, tác phẩm không phải là kênh giao tiếp duy nhất của nhà văn với độc giả, mà nhà văn còn những kênh khác nữa, những cuộc gặp gỡ, những chia sẻ trên trang cá nhân... sẽ làm độc giả đến gần hơn với nhà văn...”.
Và Phong Việt chia sẻ những suy nghĩ về con đường của người viết chuyên nghiệp: phải luôn biết độc giả của mình là ai. Phong Việt cho biết hiện nay anh chỉ đủ sức làm mỗi năm một tập thơ, và nếu bán được hơn 10.000 bản như những tập thơ vừa qua của anh thì “tôi có thu nhập đủ để sống tốt”.
Vấn đề còn lại với Phong Việt chính là áp lực trước việc mình viết gì tiếp theo cho độc giả. “Nếu sau 5-7 năm sách mình vẫn tái bản, tức là một lớp độc giả mới xuất hiện vẫn còn đọc sách của mình.
“Và theo thời gian, các cây bút trẻ hiện nay nếu không lớn lên theo trang viết của mình thì sẽ bị đào thải. Theo thời gian, độc giả lớn lên cùng với họ. Những độc giả trung thành quyết định sự thành công của tác giả” - Phong Việt chia sẻ.
Gạt bỏ qua những xô bồ bề nổi trong cách sống của những người viết trẻ, nói như nhà văn Trần Nhã Thụy - trưởng ban nhà văn trẻ, trưởng ban tổ chức tọa đàm: “Đạo đức nhất của nhà văn là làm ra tác phẩm hay”, do vậy thị trường văn chương chúng ta vẫn nên gửi niềm tin vào tác phẩm của những người viết trẻ.
