Sáng ngày 25/9/2020, khoa Văn học tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề: “Một số vấn đề của thực tiễn nghiên cứu lý luận phê bình văn học ở Việt Nam hiện nay”. Buổi tọa đàm với sự góp mặt của hai diễn giả là GS. Trần Đình Sử và GS. La Khắc Hòa đã diễn ra tại Văn phòng khoa khoa Văn học.

Trong buổi tọa đàm, nhiều vấn đề quan trọng, gợi nhiều suy ngẫm trong việc nghiên cứu, phê bình văn học hiện nay đã được đặt ra như:

- Bản sắc tư tưởng và bản sắc nghệ thuật của văn học Việt Nam;

- Biểu hiện của tính dân tộc và tính nhân loại;

- Vị trí và tầm ảnh hưởng của văn học Việt Nam trên bản đồ văn học – văn hóa khu vực và thế giới;

- Sự vận động của văn học Việt Nam gắn liền với chữ viết;

- Vấn đề nhìn nhận lại tính phản ánh và tính hư cấu của văn học, việc tiếp cận sự chuyển hướng nghiên cứu nghiên cứu ngôn ngữ và diễn ngôn trên thế giới hiện nay;

- Tình hình nghiên cứu, phê bình văn học Việt Nam đương đại.

Buổi tọa đàm đã thu hút đông đảo nhà nghiên cứu, giảng viên, học viên sau đại học, sinh viên,… đến tham dự và tham gia phát biểu, thảo luận trong không khí học thuật sôi nổi.

Khánh Vân

Ngày 18 tháng 9 năm 2020, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐHQG-HCM đã tổ chức hội thảo Sau đại học năm 2020 tại cơ sở Đinh Tiên Hoàng. Đây là hoạt động khoa học thường niên, quy tụ báo cáo khoa học của các nghiên cứu sinh, học viên cao học của các ngành đào tạo thuộc Trường. Tiểu ban 5 - Văn học và Ngôn ngữ học được tổ chức tại phòng D509, trong đó có 2 phiên làm việc gồm có 5 báo cáo do Khoa Văn học phụ trách:

-  G. Bachelard và con đường đến với phê bình hiện tượng luận (HVCH Nguyễn Đình Minh Khuê):

-  Nghiên cứu so sánh Truyện Kiều (Nguyễn Du) và Romeo và Juliet (Shakespeare) từ góc nhìn Nhân văn Phục Hưng (HVCH Nguyễn Thi Phú & HVCH Nguyễn Lưu Hoàng Hữu Duyên)

- Tính liên văn bản trong thơ của Emily Dickinson (NCS. Phạm Thị Hồng Ân)

- Giới thiệu tác phẩm Phản thúc ước của Nguyễn Hàm Ninh (NCS Nguyễn Thị Bích Đào)

- Đờn ca tài tử với văn hoá du lịch sinh thái ở Tây Nam Bộ (NCS Châu Hoài Phương):

Sau phần trình bày của các tác giả, đông đảo cử tọa đã tham gia thảo luận về các vấn đề liên quan đến 05 báo cáo. Hội thảo diễn ra trong không khí sôi nổi, thúc đẩy tinh thần nghiên cứu khoa học của các học viên sau đại học và những người tham dự.

Khánh Vân

Ngày 01/12, Lễ tổng kết và và trao giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” năm 2019 đã diễn ra tại Trường Đại học Xây dựng (Hà Nội). Đây là giải thưởng thường niên do Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam tổ chức. Buổi lễ có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Văn Phúc.

Giải thưởng nhằm phát hiện và bồi dưỡng sinh viên yêu thích nghiên cứu khoa học, đặc biệt là sinh viên thực hiện các đề tài có tính ứng dụng và thực tiễn cao.

Năm nay, giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” thu hút được 419 đề tài khoa học tham gia xét giải từ 85 trường đại học, học viện khắp nơi trên cả nước. Các đề tài thuộc 6 lĩnh vực: Khoa học Tự nhiên, Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ, Khoa học Y dược, Khoa học Nông nghiệp, Khoa học Xã hội và Khoa học Nhân văn.

Qua đánh giá chuyên môn, Hội đồng khoa học đã chọn ra 10 giải Nhất, 62 giải Nhì, 89 giải Ba và 118 giải Khuyến khích.

Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG-HCM có 5 sinh viên đạt giải qua vòng sơ khảo và chung khảo.

Trong đó, Nguyễn Thuý Duy - sinh viên khoá 2015-2019 của Khoa Văn học, đã xuất sắc đạt giải Nhì tại Lễ tổng kết và trao giải với đề tài “Cái hồng nhan trong Truyện Kiều của Nguyễn Du và thơ Hồ Xuân Hương qua lăng kính nữ quyền luận” do PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Xuân hướng dẫn. Đề tài tập trung gợi mở những hướng tiếp cận mới về vị thế của người nữ Việt Nam trong văn chương giai đoạn cuối thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XIX, qua đó hướng đến định hình thái độ của người nữ trong xã hội hiện đại hôm nay.

Đề tài “So sánh đối chiếu âm đọc Hán Hàn và Hán Việt” của sinh viên Nguyễn Hoàng Kim Ánh do ThS. Nguyễn Trung Hiệp hướng dẫn đạt giải Ba.

Bên cạnh đó, nhóm sinh viên Trương Thị Thanh Trúc, Phạm Thị Thanh Nhi do PGS.TS Đặng Văn Thắng hướng dẫn đã nhận giải Khuyến khích với đề tài “Kiến trúc tôn giáo Ấn Độ cổ đại và ảnh hưởng của nó đến kiến trúc tôn giáo ở Việt Nam”.

Nhận xét về hoạt động NCKH SV tại trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG-HCM, Phó Hiệu trưởng nhà trường, TS. Lê Hữu Phước phát biểu: “Nhà trường muốn tạo nên một môi trường học thuật. Môi trường trước hết là tác phong, thái độ của người làm khoa học. Lưu tâm đến điều này nên chúng tôi rất chú trọng đến việc bố trí một đội ngũ hướng dẫn. Đó là những thầy cô vừa có trình độ chuyên môn cao, vừa là người có những thành tựu trong nghiên cứu khoa học. Đặc biệt là người có đạo đức khoa học để có thể hướng dẫn sinh viên không chỉ trên lĩnh vực chuyên môn mà còn là một tinh thần, một thái độ, một tác phong khi bước chân vào con đường tập sự khoa học”.

Các thành công đã đạt được trong giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” cấp Bộ năm nay chính là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu và rèn luyện đó.

Sáng thứ hai ngày 17/8/2020 tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cơ sở Đinh Tiên Hoàng đã diễn ra buổi bảo vệ khoá luận tốp nghiệp của sinh viên chương trình Cử nhân Tài năng Khoa Văn học khoá 2016-2020.

Có 3 hội đồng chuyên môn được thành lập để chấm 8 khoá luận ngành Văn học và 3 khoá luận ngành Ngôn ngữ học. Các đề tài đều có có giá trị khoa học và thực tiễn, có thể đo lường kiến thức và năng lực nghiên cứu mà sinh viên đã tích luỹ trong suốt quá trình đào tạo, thử thách sự kiên trì, mài giũa kỹ năng nghiên cứu và bồi đắp tình yêu khoa học cho sinh viên.

Hầu hết công trình đều đáp ứng tốt yêu cầu của hội đồng, có những sinh viên hứa hẹn khả năng tiến xa trên con đường nghiên cứu. Trong đó có những khoá luận được đánh giá rất cao, chẳng hạn như hai công trình “Tiểu thuyết Anna Karenina của Lev Tolstoy từ góc nhìn phê bình sinh thái” của sinh viên Lưu Phương Hoa và “Cái nghịch dị trong sáng tác của Victor Hugo (qua hai tiểu thuyết Nhà thờ Đức bà Paris và Người cười)” của sinh viên Phạm Thị Thái Hà được 10 điểm; các công trình “Thủ pháp giễu nhại qua một số tiểu thuyết của Diêm Liên Khoa” của sinh viên Lê Minh Thuỳ, “Dấu ấn Kitô giáo trong một số tiểu thuyết trên báo Nam Kỳ địa phận” của sinh viên Phùng Thị Phương Thảo, “Hoạt động nghiên cứu văn học của Hồ Ngọc Cẩn trên tuần báo Nam Kỳ địa phận” của sinh viên Nguyễn Thuỷ Vy và “So sánh ý nghĩa thể của 了 và Rồi trên bình diện ngữ nghĩa – cú pháp” của sinh viên Lưu Thị Cẩm Thu được 9.5 điểm.

Chương trình Cử nhân tài năng là một chương trình đào tạo đặc biệt của Khoa Văn học với mục đích bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội trong nghiên cứu, giảng dạy, truyền thông và các lĩnh vực khác có liên quan. Sau 18 năm triển khai, chương trình vẫn cho thấy tính cần thiết và hiệu quả của nó, mà minh chứng cụ thể nhất là kết quả của các công trình khoá luận tốt nghiệp hằng năm.

Phương Thúy

Chương trình Cà phê học thuật nhân văn - Chân trời mới của văn chương và điện ảnh

Với những biến đổi của xã hội, môi trường, văn chương khi bước vào thế kỷ 21 sẽ có diện mạo thế nào, thay đổi ra sao? Những hướng nghiên cứu văn chương rộng mở theo các phương pháp phê bình mới, liên ngành sẽ mở ra cho người đọc, người nghiên cứu nhiều chân trời độc đáo, lạ lẫm và hấp dẫn.
Năm 2019 và 2020, Khoa Văn học, Trường ĐHKHXH&NV - ĐHQG-HCM đã có một số đầu sách và giáo trình mới ra đời trên tinh thần giới thiệu, chia sẻ và đối thoại cởi mở những hướng tiếp cận mới cho văn chương.
Đó là các đầu sách:

- Khoa Văn học (2019), Vượt qua những ranh giới của văn chương, NXB VH-VN TP.HCM

- Khoa Văn học (2019), Những cuộc hội ngộ của văn chương thế giới, NXB VH-VN TP.HCM

- GS.TS. Huỳnh Như Phương (2020), Tiến trình văn học, NXB ĐHQG-HCM

- PGS.TS. Trần Thị Phương Phương (2020), Giáo trình Văn học so sánh, NXB ĐHQG-HCM

- TS. Đào Lê Na (2020), Giáo trình Kỹ thuật viết kịch bản điện ảnh, NXB ĐHQG-HCM

Cà phê học thuật nhân văn sau một thời gian gián đoạn vì dịch bệnh, sẽ đem đến những chia sẻ cho khán giả với các nội dung:
- Giới thiệu bộ sách mới;
- Chia sẻ những hướng nghiên cứu mới trong bộ sách;
- Giải đáp những thắc mắc của khán giả như một buổi trò chuyện văn chương.
Chương trình sẽ do PGS.TS. Trần Thị Phương Phương, TS. Đào Lê Na đảm nhận vai trò diễn giả.
Thời gian, địa điểm:
- Thời gian: 9:00 - 11:30, ngày 05/7/2020 (Chủ nhật)
- Địa điểm: Phòng D201, Trường ĐH KHXH&NV, Cơ sở Đinh Tiên Hoàng, phường Bến Nghé, Quận 1.
Link đăng ký:
https://bom.to/YnOY7
Trân trọng kính mời Quý thầy/cô, các anh/chị học viên, NCS và các bạn sinh viên quan tâm đến tham dự
Trân trọng!

Trung tâm Tư vấn Hướng nghiệp và Phát triển Nguồn nhân lực

Trường ĐH KHXH&NV - ĐHQG-HCM

VNQĐ - Ngày 8/11/2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Văn học và Trung tâm Nghiên cứu tôn giáo Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp tiến hành phiên toàn thể Hội thảo khoa học quốc tế “Việt Nam - giao lưu văn hoá tư tưởng Đông Á”. Hội thảo quy tụ đông đảo nhà nghiên cứu đến từ những trường đại học, những viện nghiên cứu trong và ngoài nước. Tiến sĩ Phan Thanh Định, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã dự và đọc diễn văn khai mạc Hội thảo.

Kỉ yếu tóm tắt

Dân tộc Việt Nam, đất nước Việt Nam nằm trong cơ tầng văn hóa Đông Nam Á bản địa, và về mặt vị trí địa lí, Việt Nam thuộc khu vực Đông Nam Á, nhưng lại nằm giữa bán đảo Trung - Ấn, nơi tồn tại hai nền văn hóa văn minh vĩ đại thời cổ trung đại là Ấn Độ và Trung Quốc. Vì thế, ngay từ thời cổ đại, bên cạnh giao lưu văn hóa với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam còn có sự giao lưu và chịu ảnh hưởng văn hóa tư tưởng Ấn Độ, tiếp theo là giao lưu và chịu ảnh hưởng văn hóa tư tưởng Trung Hoa. Sang thời cận hiện đại, việc giao lưu văn hoá trong khu vực Đông Á càng được mở rộng trên nhiều bình diện khác nhau và ngày càng gắn bó, nhất là trong thời kì hội nhập toàn cầu hoá. Quá trình giao lưu văn hóa tư tưởng giữa Việt Nam với các quốc gia Đông Á diễn ra với những mức độ khác nhau, trong những thời điểm, điều kiện lịch sử đặc thù.

PGS.TS Đoàn Lê Giang báo cáo đề dẫn Hội thảo

Hội thảo khoa học quốc tế “Việt Nam - giao lưu văn hoá tư tưởng Đông Á” do Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hướng đến làm rõ các phương diện lí thuyết và thực tiễn của mối quan hệ, giao lưu tư tưởng văn hoá giữa Việt Nam và các nước trong khu vực Đông Á, đồng thời cũng là dịp để tạo diễn đàn giao lưu nghiên cứu học thuật giữa Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và các trung tâm, trường đại học trong khu vực và trên thế giới.

GS Trần Ích Nguyên (ĐH Kim Môn, Đài Loan) phát biểu tại Hội thảo

Gần 100 tham luận chất lượng của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã được Ban tổ chức tuyển chọn và tập hợp thành Kỉ yếu Hội thảo. Tại Hội thảo, các cử toạ được dịp lắng nghe và thảo luận về các chủ điểm chính như: văn học Việt Nam giao lưu với văn học Đông Á; văn hoá tư tưởng Việt Nam giao lưu với văn hoá tư tưởng Đông Á; Phật giáo Việt Nam giao lưu với Phật giáo Đông Á... Những tiếng nói chuyên sâu này góp phần đẩy mạnh sự hiểu biết về văn học, văn hoá tư tưởng của Việt Nam và các nước Đông Á, tạo tiền đề cho sự giao lưu hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, văn hoá hiện tại và tương lai.

GS Huỳnh Như Phương phát biểu tại Hội thảo

Trong khuôn khổ Hội thảo, bản Việt ngữ Tuyển tập truyện ngắn của nhà văn Đài Loan Trần Trường Khánh đã được ra mắt, giới thiệu đến bạn đọc Việt Nam. Đây là ấn phẩm do Khoa Văn học Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Viện Xã hội nhân văn - Đại học Quốc gia Kim Môn, Đài Loan hợp tác thực hiện, được Nhà xuất bản Văn hoá - Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2019.

Nhà văn Trần Trường Khánh sinh năm 1946 tại Bích Sơn, Kim Môn, Đài Loan

Giáo sư Huỳnh Như Phương nhận định: Những biến động lịch sử và cuộc đấu tranh ý thức hệ nửa cuối thế kỉ XX đã đẩy Đài Loan vào những tình thế hiểm nghèo. Vùng biển Kim Môn trở thành chảo lửa của chiến tranh. Nhà văn Trần Trường Khánh đã chứng kiến hai lần khủng hoảng ở eo biển Đài Loan với những cuộc pháo kích, những trận hải chiến giữa hai bờ mà người dân Kim Môn phải chịu đựng. Nhưng cả 6 truyện ngắn trong tập này không nhằm miêu tả trực tiếp những biến cố ấy mà thể hiện những di chứng của thời kì thiết quân luật đã đè nặng lên đời sống của khoảng 10 vạn dân Kim Môn trong hơn 36 năm ròng. Tác phẩm của Trần Trường Khánh cho thấy văn học ở một địa phương có thể vươn ra khỏi các bức tường để tìm thấy sự đồng cảm của người đọc qua sự hiệp thông với chủ nghĩa nhân đạo. Tập truyện này không chỉ mở ra cánh cửa nhận thức về một xứ sở lắm trầm luân như Việt Nam, mà còn đem lại kinh nghiệm mĩ cảm về sức lôi cuốn của nghệ thuật ngôn từ, như cách nói của Chu Quang Tiềm, nhà mĩ học hiện đại Trung Hoa được tiếp nhận ở cả Đài Loan và Việt Nam.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm sau ngày làm việc phiên toàn thể Hội thảo

Ngày mai, 9/11/2019, các học giả sẽ làm việc tại các khoa của Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và bế mạc Hội thảo.

* CHƯƠNG TRÌNH HỘI THẢO, từ ngày 7.11.2019 đến ngày 10.11.2019, xin xem tại đây

* KỶ YẾU TÓM TẮT, xin xem tại đây

Những ngày cuối năm, nhìn lại một năm hoạt động của Khoa Văn học (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh) bằng nhiều nỗ lực từ các cá nhân và cả tập thể trong sự nghiệp đào tạo và nghiên cứu, những lao động miệt mài ấy đã đơm kết thành những hoa thơm trái ngọt hôm nay.

Trân trọng cảm ơn sự đóng góp của quý thầy cô cho các hoạt động của Khoa.

Cảm ơn các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị đã đồng hành và ủng hộ Khoa Văn học trong năm vừa qua. Hy vọng trong năm mới tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác của quý vị.