Trong dòng chảy của truyện thơ Đông Nam Á, truyện thơ Thái Lan có một vị trí quan trọng với nhiều tác phẩm nổi tiếng như Ramakien, Khun Chang Khun Phaen, Inao, Phra Lo, Kraithong, Phra Abhai Mani… Đặc biệt, tất cả các truyện thơ Thái Lan đều chứa đựng nhiều yếu tố hoang đường, kì ảo, các nhân vật thần tiên hoặc nhân vật trần thế có phép thuật, bùa chú. Đặc điểm này có thể lý giải trên nhiều phương diện:
- Thứ nhất, truyện thơ Thái Lan chịu ảnh hưởng văn học dân gian bản địa và văn học Ấn Độ
- Thứ hai, một nền chính trị êm ả trong suốt 700 năm cũng khiến người Thái đắm chìm trong những câu chuyện thần tiên với kết thúc thường là có hậu
- Thứ ba, yếu tố thần kì phù hợp với tâm lý tiếp nhận, tín ngưỡng và tôn giáo (tín ngưỡng bản địa, Bà la môn và Phật giáo) của người Thái.
Các yếu tố thần kì mà truyện thơ Thái Lan thường có là:
- Cốt truyện có nhiều chi tiết thần kì, hoang đường và các chi tiết này chi phối sâu sắc kết cấu tác phẩm
- Các loại bùa chú, phép thuật
- Các hình tượng nhân vật và motif mang đậm yếu tố thần kì: anh hùng với khả năng siêu phàm, quỷ, người khổng lồ, người cá, thần, sáo thần, bùa trầu, gà trống biết nói…
Từ việc phân tích sâu các yếu tố thần kì nói trên, bài viết nhận định yếu tố thần kì không chỉ là những chi tiết ngẫu nhiên mà thực sự là một thi pháp sáng tác trong truyện thơ Thái Lan.
ThS, Đào Thị Diễm Trang
Khoa Văn học và Ngôn ngữ,
Trường ĐHKHXH&NV – ĐHQG TP. HCM
