Văn học trung đại Việt Nam là một giai đoạn rực rỡ và mang đậm bản sắc dân tộc, kéo dài từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX. Nền văn học này phát triển trong bối cảnh đất nước xây dựng và bảo vệ nền độc lập, tự chủ, với sự song hành của hai thành phần chính là văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm. Các tác phẩm trong thời kì này chịu ảnh hưởng sâu sắc của các hệ tư tưởng như Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo, tạo nên những đặc điểm riêng biệt về nội dung và nghệ thuật.

Chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa nhân đạo là hai dòng cảm hứng lớn xuyên suốt, được thể hiện qua những áng văn chính luận hùng hồn như Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi, hay những tiếng thơ hào sảng mang đậm khí phách Đông A của thời đại nhà Trần. Bên cạnh đó, văn học trung đại còn là tiếng nói trân trọng vẻ đẹp và phẩm giá con người, đặc biệt là người phụ nữ, với đỉnh cao là kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Các thể loại văn học phát triển vô cùng phong phú, từ chiếu, hịch, cáo, phú mang tính chính luận, đến thơ Đường luật, lục bát, song thất lục bát và các truyện thơ, ngâm khúc trữ tình. Ngôn ngữ văn học thời kì này mang tính ước lệ, tượng trưng cao, với nhiều điển cố, điển tích được sử dụng một cách tài hoa. Những tác giả tiêu biểu khác như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Đình Chiểu đã góp phần tạo nên một diện mạo văn học đa dạng, phản ánh sâu sắc tâm hồn, trí tuệ và lịch sử của dân tộc Việt Nam trong suốt mười thế kỉ.

Từ khi Việt Nam thực hiện công cuộc Đổi mới, nước ta đã không ngừng trao đổi về kinh tế, chính trị, văn hoá với các nước trong khu vực văn hoá Đông Á, từ đó hình thành thế hệ các nhà nghiên cứu văn học Đông Á. Công trình của PGS. TS. Đoàn Lê Giang đã ra đời trong bối cảnh đó. 

Văn học trung đại Việt Nam trong khu vực văn hoá Đông Á là một công trình nghiên cứu sâu sắc, mở ra cánh cửa dẫn dắt độc giả khám phá bức tranh toàn cảnh về văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến cuối thế kỉ XIX. Không chỉ dừng lại ở việc khảo cứu những giá trị căn bản, cuốn sách còn đặt văn học Việt Nam trong một không gian rộng lớn hơn – khu vực văn hoá Đông Á – nơi giao thoa và tiếp biến mạnh mẽ giữa các nền văn hoá.

Cuốn sách lí giải một cách mạch lạc và khoa học về sự hình thành, phát triển của các thể loại văn học, những trào lưu tư tưởng lớn đã định hình diện mạo văn học trung đại Việt Nam. Đồng thời, tác giả cũng đi sâu phân tích những ảnh hưởng qua lại giữa văn học Việt Nam và các nền văn học tiêu biểu trong khu vực như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc làm nổi bật những điểm tương đồng và khác biệt độc đáo.

Với các tiếp cận đa chiều, Văn học trung đại Việt Nam trong khu vực văn hoá Đông Á không chỉ là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên chuyên ngành văn học mà còn là nguồn tri thức bổ ích cho những ai yêu mến và muốn tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hoá phong phú của dân tộc và khu vực. Đây là một hành trình khám phá đầy thú vị, giúp người đọc nhìn nhận văn học trung đại Việt Nam không chỉ là một phần của lịch sử dân tộc mà còn là một mắt xích quan trọng trong dòng chảy văn hoá Đông Á.

Chúng tôi đã cố gắng để mang đến cho bạn đọc một cuốn sách có chất lượng tốt nhất cả về hình thức và nội dung. Tuy nhiên, trong quá trình biên tập, chắc chắn khó tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, chúng tôi mong muốn nhận được sự góp ý của bạn đọc để cuốn sách được hoàn thiện hơn khi được tái bản.

Trân trọng giới thiệu cùng độc giả cuốn sách Văn học trung đại Việt Nam trong khu vực văn hoá Đông Á.

Nhà xuất bản Đại học Sư phạm