Sáng ngày 23-3, Giáo sư Drew Gilpin Faust, Hiệu trưởng ĐH Harvard, Giáo sư sử học danh hiệu Lincoln đã thuyết trình trước giảng viên, sinh viên trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn (ĐHQG-HCM) với chủ đề "Cuộc chiến đã qua đi: Hồi ức và bài học lịch sử". Cổng thông tin điện tử xin giới thiệu toàn văn nội dung bài thuyết trình:

Xem tiếp...

Pháp Việt giao binh ký – Một tài liệu quý cho sự tu sử nước nhà

Pháp Việt giao binh ký là cuốn sách chép cuộc chiến tranh của nước Việt Nam với nước Pháp từ những năm đầu triều Nguyễn đến những năm 1880. Nội dung cuốn sách chủ yếu xoay quanh mấy vấn đề như địa lý, phong tục, sản vật, diên cách lịch sử Việt Nam, mối quan hệ giữa Pháp và Việt Nam cùng cách thức mà Trung Quốc và Việt Nam đối phó với Pháp.

Xem tiếp...

1. Ngôi điện thờ và mộ cổ

Trong một lần đi điền dã tại ấp Hòa Quý, xã Hòa Khánh, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang, chúng tôi tìm đến được ngôi điện thờ và mộ cổ của một người họ Lê tổ tiên của Tả quân Lê Văn Duyệt.

Xem tiếp...

(ThS. Huỳnh Thị Bích Ngọc, Bình luận văn học - niên san 2015, tr.89-97)

Tóm tắt

Trong các sáng tác về đề tài ẩm thực đã có rất nhiều tác phẩm viết về ẩm thực Hà Nội của các tác giả tài hoa như: Vũ Bằng, Thạch Lam, Nguyễn Tuân, Nguyễn Hà, Mai Khôi, Băng Sơn,… Từ hướng tiếp cận văn học – văn hóa, bài viết khảo sát các sáng tác về ẩm thực Hà Nội tiêu biểu để nhận diện về dấu ấn thời đại, những cảm hứng sáng tác của các tác giả, và hơn nữa là văn hóa ứng xử của người Hà Nội.

Từ khóa: đề tài ẩm thực, góc nhìn văn hóa, văn hóa ứng xử…

Xem tiếp...

                                                            Nguyễn Thị Thanh Xuân[1]

1. Tên của Ni sư Thích Trí Hải: Phùng Khánh, đã đi vào ký ức tôi qua bản dịch Câu chuyện của dòng sông của Hermann Hesse vào những năm sáu mươi của thế kỷ trước. Nửa thế kỷ đã trôi qua với bao bể dâu ghê gớm, Người đã vân du mười ba năm (7-12-2003), tôi ngồi đọc lại những trang viết của Người, lòng cứ tiếc sao duyên lành đến muộn.

Xem tiếp...

Trong hàng ngũ lãnh đạo quốc tế, hình như chỉ có một người đã nhận thấy tai họa của trái đất và nhân loại. Người đó là Josè "Pepe" Mujica tổng thống một nước rất nhỏ là Uruguay, nhưng ông đã can đảm phát biểu ý kiến của mình trước hội nghị G20 ở Brasile.  Câu hỏi của ông “Mà con người quản lý thị trường hay thị trường quản lý con người?” chắc chắn sẽ đi vào lịch sử thế giới. Vì nó đơn giản, nhưng nói lên sự thật mà không ai có thể bắt bẻ. Và vì nó chạm đến trái tim của những ai quan tâm đến giá trị sống của loài người.

Xem tiếp...

I. PHẬT-GIÁO, NHO-GIÁO VÀ LÃO-GIÁO Ở TRUNG HOA VÀO ĐẦU CÔNG NGUYÊN

1. Những đặc điểm chung của Phật-giáo, Nho-giáo và Lão-giáo ở Trung Hoa đầu công nguyên.

Nho-giáo là một hệ thống chính trị tôn giáo đứng đầu là nhà vua, con Trời (thiên tử), nhận mệnh của Trời (thiên mệnh) để cai trị nhân dân vì hạnh phúc của nhân dân. Chừng nào mà vua làm tròn thiên mệnh, nhân dân dưới quyền cai trị của vua được hưởng hòa bình và hạnh phúc thì đó là vua hiền, con người vua là thiêng liêng và bất khả xâm phạm. Trái lại, nếu đó là một ông vua ác, mà sự cai trị làm cho nhân dân điêu đứng khổ sở, thì tức là ông vua ác đó đã đánh mất mệnh trời và nhân dân có quyền chính đáng nổi dậy, lật đổ ông vua ác đó và cử người khác lên thay. Thay bậc đổi ngôi cũng là do mệnh trời. Nếu cuộc khởi nghĩa thành công, một ông vua khác lên thay, thì đó cũng là do mệnh trời. Nếu không phải là mệnh trời, thì cuộc khởi nghĩa ắt thất bại. Ở đây, không có chuyện bầu bán gì hết. Tính tôn giáo của hệ thống Nho-giáo chính là ở chỗ này.

Xem tiếp...

Tác giả: TS. Charles Wheeler

Tham luận đọc tại Hội thảo Conference on Nguyen Vietnam: 1558 – 1885, do Đại học Harvard phối hợp với Đại học Hong Kong tổ chức trong 2 ngày 11 và 12 tháng 5 năm 2012 tại Đại học Hong Kong.

(Trần Đức Anh Sơn dịch)

Phần 1

1. Lời mở đầu

Vào thế kỷ XVII, các Thiền sư Trung Hoa đã đi ra biển. Làn sóng đầu tiên bắt đầu đi đến Nhật Bản vào những năm 1650, khi nhà sư Ẩn Nguyên (Ingen) thuộc môn phái Hoàng Bá Lâm Tế vượt biển đến Nagasaki. Làn sóng thứ hai đi đến Việt Nam vào những năm 1680 khi Nguyên Thiều, một nhà sư khác của môn phái Hoàng Bá đã vượt biển đến Đàng Trong.

Xem tiếp...

Tôi có cô bạn người Pháp, Monique Alia, rất yêu quý đất nước và văn hóa Việt Nam. Festival Huế tôi mời cô sang Huế chơi. Ngay khi đến Huế, Monique nói là muốn có một bộ áo dài Huế để mặc trong những ngày rong ruổi dự Festival Huế.

Tôi đưa Monique đến Chi, hiệu may áo dài nổi tiếng ở đường Mai Thúc Loan bên trong Thành Nội. Trong khi chọn vải, bất chợt Monique hỏi tôi: “Áo dài Việt Nam có tự bao giờ? Anh có thể kể cho tôi nghe về lịch sử chiếc áo dài được không?”.

Xem tiếp...

                                                                                           Tóm tắt

            Bài viết giới thiệu những giá trị truyền thống cùng những điểm nổi bật về quá trình hội nhập và phát triển của nữ giới Phật giáo thành phố hiện nay. Ngoài ra, chúng tôi còn thảo luận thêm về những vấn đề đang đặt ra cho nữ giới Phật giáo cần được quan tâm. Hướng tiếp cận của chúng tôi trong bài viết này theo hướng tiếp cận lịch sử cũng như nghiên cứu bối cảnh, ở đây là bối cảnh đặc thù của một đô thị phát triển trước nay, để làm cơ sở phân tích, đánh giá những nội dung chính trong bài viết.

Xem tiếp...

Ảnh vẽ Huế của báo London 29/12/1883.

Từ trái sang, từ trên xuống: Cừa vào kinh thành Huế; cảnh gần Huế; tư gia quan thượng thư; phố Huế; lính triều đình Đại Nam.

Đây là giai đoạn tương đối thuận lợi cho cả đôi bên mà chuyện thương mại là chính yếu.

Trước khi đề cập đến triều đình nhà Nguyễn, xin được trình bày sơ lược đến mối bang giao giữa Việt-Bồ (Portugal) trong thế kỷ XVIII.

Đây là những bước mở đầu cho việc giao thiệp giữa các Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và Chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Nhưng nội bộ chính trị Việt Nam trong giai đoạn này phải nói là sự bất ổn. Nước đã phân đôi, luôn luôn dòm ngó nhau tạo ra sự chia cắt giữa Đàng Trong-Đàng Ngoài.

Xem tiếp...

Ở phương Tây, bài Tarot là một hệ thống hình ảnh mang tính tượng trưng, ban đầu là một trò chơi, sau đó được người ta sử dụng như một công cụ bói toán để khám phá, suy tư về cuộc đời, thế giới tâm hồn của con người. Hiện nay Tarot vẫn đang rất phổ biến trên thế giới, nhưng ở Việt Nam còn chưa nhiều người biết đến, nhất là biết đến Tarot với tư cách là một cẩm nang chứa đựng triết lý về con người và cuộc đời của phương Tây, chứ không phải đơn thuần chỉ là một trò chơi hay công cụ bói toán. Lần này nhà nghiên cứu Nhật Chiêu đã kết hợp giới thiệu triết lý Tarot trong sự đối chiếu với Truyện Kiều. Đây vừa là một cách tiếp cận Tarot độc đáo, đồng thời cũng vừa là một khám phá đặc biệt trong cách nghiền ngẫm Truyện Kiều.

Xem tiếp...

Một cơ duyên may mắn hết sức kỳ lạ là tôi mua được trong hàng sách cũ một bộ Encyclopedia Brittannica in lần thứ nhất trùng thời với những kiến thức mà giám mục Pigneau đem về cho chúa Nguyễn.

Xem tiếp...

             Phú Quốc là hòn đảo lớn nhất Việt Nam (diện tích 589,23 km²), nằm ở phía Tây Nam thuộc tỉnh Kiên Giang. Do đặc điểm cư trú ở môi trường biển nên từ lâu ngư dân Phú Quốc hình thành những tín ngưỡng mang tính đặc thù riêng. Nơi đây có nhiều tộc người sinh sống như người Việt, Hoa, Khmer, nên đời sống tôn giáo, tín ngưỡng ở đây phong phú, đa dạng và có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của họ.

Xem tiếp...

Khi đọc những câu hỏi “Vì sao đã thống trị Việt Nam hơn ngàn năm mà cuối cùng Trung Quốc vẫn không thể đồng hóa Việt Nam?”. Hoặc “Người Việt Nam (tộc người Kinh) vì sao mà khó đồng hóa như vây?(1), nhiều người nghĩ chắc là ý kiến của những anh chàng người Việt nặng đầu óc dân tộc chủ nghĩa. Nhưng thật bất ngờ, những câu hỏi này và tương tự như vậy hiện là những chủ đề nóng của các diễn đàn tranh luận trên mạng Internet của người Trung Hoa, bằng tiếng Trung chứ không phải của người Việt.

Xem tiếp...

          Đông Á, một vùng kinh tế năng động của thế giới, đã và đang hiện diện rạng rỡ và bừng sáng bởi bước chuyển mình mạnh mẽ nền kinh tế và sự huyền nhiệm của sắc màu văn hóa được ngưng tụ, kết tinh trên từng gương mặt, được chuyển hóa, thẩm thấu qua từng cách sống cư dân. Đông Á không chỉ có sự năng động của đời sống hiện đại, ở đó còn có cả một kho tàng tri thức bản địa được trao truyền từ thưở ban mai của khai sáng dân tộc.

Xem tiếp...

(Huyền Giang dịch)

Tên đầy đủ là Sigismund Schlomo Freud, là một nhà thần kinh học, tâm thần học người Áo, và cũng được coi là người đồng sáng lập nên trường phái Phân tâm học. Người ta biết đến ông qua các lý thuyết về vô thức, liên quan đến cơ chế ức chế; sự xác định lại về khao khát tính dục như là phương tiện dẫn đến sự phức tạp của khách thể.. Ông cho rằng, nguồn gốc của bệnh nhiễu tâm là do sự dồn nén của ham muốn tình dục trong vô thức. Sự di chuyển của ham muốn này vào ý thức được ngụy trang qua những giấc mơ, hành vi vô thức và sáng tạo nghệ thuật.

Xem tiếp...

Ông Obama lại vừa gây sốt trong dư luận Mỹ với một bài báo do ông đích thân thực hiện, gửi đăng trên một tờ tạp chí dành cho phụ nữ.

Xem tiếp...

Những điểm chính

* Trung Quốc gần đây đã cố sử dụng lực lượng quân sự hậu thuẫn các yêu sách được cho là có tính lịch sử đối với biển Đông và biển Hoa Đông; Tuy nhiên, khi xem xét kĩ càng thì những yêu sách này không đứng vững.

Xem tiếp...